Հայոց Պատմութիւնը Պէտք Է Դասաւանդւի Միասնական
Դասագրքով
«Անընդունելի է գտնւել նաեւ երկհատորեակի մէջ առկայ հայ ժողովրդի համար պաշտելի, հայութեան խորհրդանիշ դարձած անձնաւորութիւնների հասցէին ուղղւած վիրաւորական ու անհիմն արտայայտութիւնները, ինչպէս՝ Մովսէս Խորենացիի անձի վարկաբեկման խիստ դատապարտելի փորձը Ռ. Թոմսոնի կողմից , հայկական քաղաքակրթութեան նսեմացումը Ռասելի կողմից, որ հայկական քաղաքակրթութիւնն ու մշակոյթը ածանցւած է յայտարարել իրանական քաղաքակրթութենից եւ մշակոյթից, ինչպէս նաեւ Ռանըլտ Սիւնիի կողմից Հայոց հայրենիքի մաս կազմող Արեւմտահայաստանի փոխարինումը «Արեւելեան Անատոլիա» քաղաքական եզրով, եւ այլն»:
***
Հայաստանի Գիտութիւնների Ազգային Ակադեմիայի (ԳԱԱ) հայագիտութեան եւ հասարակական գիտութիւնների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար Վլադիմիր Բարխուդարեանը, անդրադառնալով հայագիտութեան եւ հայոց պատմութեան վերաբերեալ գրւած այն գրքերին, ուր տեղ են գտել Հայոց պատմութեան վերաբերող մի շարք խեղաթիւրումներ եւ պատմական սխալներ՝ յայտնել է, թէ Հայոց պատմութեան դասաւանդումը պէտք է իրականացււի մէկ միասնական դասագրքով:
Ըստ ակադեմիկոս Բարխուդարեանի, անհրաժեշտ է ընդհանրացնել աշխատանքները՝ ներկայացնելու մէկ ընդհանուր մօտեցում եւ մշակելու համալսարանական, դպրոցական դասագրքեր, որտեղ պէտք չէ գրւի այս կամ այն հեղինակի անձնական կարծիքը:
Վլադիմիր Բարխուդարեանը նշել է, որ Հայաստանի ԳԱԱն այս տարւայ հաշւետու տարեկան ժողովին քննարկել է Հայոց պատմութեան անգլերէն լեզւով երկհատորեայ համալսարանական դասագրքի հարցը: Այս քննարկման ներկայ են եղել սփիւռքահայ գիտնականներ, որոնց շարքին՝ պատմութեան գրրքի հեղինակ, պատմաբան Ռիչարտ Յովհաննէսեանը:
Սփիւռքի գիտնականների կարծիքով, ամէն գրքի մէջ էլ կը լինեն թերութիւններ եւ բացթողումներ, սակայն նպատակայարմար չէ, որ որեւէ գրքի վերաբերեալ ԳԱԱն որոշում կայացնի, այլ ճիշդ կը լինի, որ գիտնականները գրեն մասնագիտական յօդւածները:
Վ. Բարխուդարեանի խօսքով, ժողովի ընթացքում նշւել են գրքին մէջ տեղ գտած բոլոր թերութիւնները, իսկ փրոֆ. Ռ. Յովհաննէսեան յայտնել է, որ նկատի պիտի առնի քննարկումները: Հարցը այսպիսով համարւած է փակւած:Ըստ ակադեմիկոս-քարտուղարի, երկհատորեակին մէջ տեղ գտած թերութիւնների առկայութիւնը պայմանաւորւած է այն իրողութեամբ, որ Սփիւռքի գիտնականները ծանօթ չեն Հայաստանի մէջ վերջին տարիներին հրատարակւած աշխատութիւններին, մանաւանդ՝ ռուսերէն լեզուով:
«Հայաստանի գիտնականներն էլ ծանօթ չեն սփիւռքում աշխատող գիտնականների աշխատութիւններին: Այդ իսկ պատճառով պէտք է մի կենտրոն, որը հնարաւորութիւն տայ համատեղ աշխատելու եւ համակարգելու այդ աշխատանքները», նշել է ակադեմիկոսը:
Երկհատորեակի վերաբերեալ ԳԱԱ Հումանիտար բաժանմունքը ընդունել է համապատասխան որոշում, ուր նշւած է, որ հանգամանօրէն քննելով դասագրքի բովանդակութիւնը՝ յանգել են այն եզրակացութեան, թէ երկհատորեակին մէջ տեղ են գտել գիտական աշխարհի մէջ արդէն հնացած ու մերժելի բազմաթիւ տեսակէտներ՝ հայ ժողովրդի ծագման, Հայկական լեռնաշխարհի վրայ հայ ժողովուրդի բնիկութեան, Ուրարտուի պետութեան ոչ հայկական էութեան եւ այլ հարցերու մասին: Այս հարցերի վերաբերեալ հայ եւ համաշխարհային պատմագիտական միտքը արդէն իսկ կատարել է բազմաթիւ ճշգրտումներ ու անհերքելի ապացոյցներով հիմնաւորած նման տեսակէտների սխալ ու ոչ գիտական լինելը:
Անընդունելի է գտնւել նաեւ երկհատորեակի մէջ առկայ հայ ժողովրդի համար պաշտելի, հայութեան խորհրդանիշ դարձած անձնաւորութիւնների հասցէին ուղղւած վիրաւորական ու անհիմն արտայայտութիւնները, ինչպէս՝ Մովսէս Խորենացիի անձի վարկաբեկման խիստ դատապարտելի փորձը Ռ. Թոմսոնի կողմից , հայկական քաղաքակրթութեան նսեմացումը Ռասելի կողմից, որ հայկական քաղաքակրթութիւնն ու մշակոյթը ածանցւած է յայտարարել իրանական քաղաքակրթութենից եւ մշակոյթից, ինչպէս նաեւ Ռանըլտ Սիւնիի կողմից Հայոց հայրենիքի մաս կազմող Արեւմտահայաստանի փոխարինումը «Արեւելեան Անատոլիա» քաղաքական եզրով, եւ այլն:
Դասագրքին մէջ տեղ են գտել նաեւ հայ ժողովրդի նոր եւ նորագոյն պատմութեան աղաւաղումներ, բազմաթիւ անճշտութիւններ՝ տեղեկութիւնների, թւականների, անունների եւ այլն:
Նշեալ որոշման համաձայն, ԳԱԱ Հումանիտար բաժանմունքը (علوم انسانی) իր խիստ վրդովմունքն է յայտնել Հայոց պատմութեան յիշեալ դասագրքի մէջ տեղ գտած միտումնաւոր խեղաթիւրումներ առթիւ, եւ ընդգծել, որ այդ հատորների հետագայ օգտագործումը մեծապէս վնասակար է իսկական պատմագիտութեան եւ հայութեան շահերի տեսակէտից, յատկապէս նկատի ունենալով այն երեւոյթը, թէ նրանք կը շարունակւեն տարածւել օտար շրջանակների մէջ:
Հայաստանի ԳԱԱ Հումանիտար բաժանմունքը նաեւ կոչ է ուղղել երկհատորեակի հեղինակներին եւ խմբագրի հիմնովին վերանայելու գիրքի բովանդակութիւնը՝ այն վերախմբագրելով գիտական ճիշտ հիմքերի եւ հայագիտութեան վերջին նւաճումների հաշւառումով, աւելի զգօնութիւն եւ զգուշութիւն դրսեւորելով Հայոց պատմութեան նւիրւած հատորների հետագայ հրատարակութիւններում:
Posts
