Պատերազմի դեէպքում Ադրբեջանը
եւ Թուրքիան կօգնեն միմեանց
Գէորգ Ստամբոլցեան
Ադրբեջանական խորհրդարանը ձայների 93 կողմ, 1 դէմ յարաբերակցութեամբ երեքշաբթի երեկոյեան վաւերացրեց Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի միջեւ ամռանը կնքւած «Ռազմավարական գործընկերութեան եւ փոխօգնութեան մասին» պայմանագիրը:
Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի նախագահները այս համաձայնագրի տակ իրենց ստորագրութիւնները դրեցին Բաքւում` օգոստոսի 16-ին: Մօտ չորս ամիս, սակայն, երկկողմ այս համաձայնագրի դրոյթները գաղտնի էին պահւում: Պայմանագրի որոշ կէտերի մասին առաջին կցկտուր տեղեկութիւններն ի յայտ եկան անցած շաբաթ, երեքշաբթի օրը արդէն 5 գլխից եւ 23 յօդւածից կազմւած այս փաստաթղթի տեքստը գաղտնազերծւեց ամբողջութեամբ:
Ներկայացւած տեքստին անգամ հպանցիկ ծանօթութիւնից պարզ է դառնում, որ փաստաթղթի հիմնական նպատակը հայ - ռուսական ռազմական համագործակցութեան մասին Երեւանում այս տարւայ օգոստոսին կնքւած պայմանագրի հաւասարակշռումն է:
Այսպէս, Իլհամ Ալիեւի եւ Աբդուլա Գիւլի ստորագրած պայմանագրի երկրորդ կէտում ասւած է. - «Եթէ պայմանագիրը ստորագրած կողմերից մէկը զինւած յարձակման կամ ագրեսիայի ենթարկւի այլ պետութեան կամ պետութիւնների խմբի կողմից, ապա միւսը պարտաւորւում է փոխադարձ օգնութիւն տրամադրել` առկայ բոլոր հնարաւորութիւնների կիրառմամբ»:
Թուրք - ադրբեջանական պայմանագրի եւս մի կէտի համաձայն` կողմերը սերտացնելու են գործակցութիւնը ռազմական եւ ռազմարդիւնաբերական ոլորտներում:
Բացի այդ, պայմանագրում նշւած է. - «Ստորագրող կողմերը պարտաւորւում են թոյլ չտալ, որպէսզի իրենց տարածքը օգտագործւի միւս կողմի դէմ ագրեսիւ կամ բռնի գործողութիւնների իրականացման նպատակով»:
Պաշտօնական Բաքուն ու Անկարան նաեւ պարտաւորւում են համակարգել երկու պետութիւնների զինւած ուժերի գործողութիւնները: Համաձայնագրում այս առթիւ նշւած է. - «Պաշտպանական եւ փոխադարձ օգնութեան ծրագրի շրջանակներում նախատեսւած համատեղ ռազմական գործողութիւնների իրականացման նպատակով կողմերը կարդիականացնեն ռազմական ենթակառոյցները, համատեղ զօրավարժութիւններ կանցկացնեն, ինչպէս նաեւ քայլեր կձեռնարկեն երկու պետութիւնների Զինւած ուժերի համակողմանի մարտական պատրաստութիւնն ապահովելու նպատակով»:
Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի նախագահները այս համաձայնագրի տակ իրենց ստորագրութիւնները դրեցին Բաքւում` օգոստոսի 16-ին: Մօտ չորս ամիս, սակայն, երկկողմ այս համաձայնագրի դրոյթները գաղտնի էին պահւում: Պայմանագրի որոշ կէտերի մասին առաջին կցկտուր տեղեկութիւններն ի յայտ եկան անցած շաբաթ, երեքշաբթի օրը արդէն 5 գլխից եւ 23 յօդւածից կազմւած այս փաստաթղթի տեքստը գաղտնազերծւեց ամբողջութեամբ:
Ներկայացւած տեքստին անգամ հպանցիկ ծանօթութիւնից պարզ է դառնում, որ փաստաթղթի հիմնական նպատակը հայ - ռուսական ռազմական համագործակցութեան մասին Երեւանում այս տարւայ օգոստոսին կնքւած պայմանագրի հաւասարակշռումն է:
Այսպէս, Իլհամ Ալիեւի եւ Աբդուլա Գիւլի ստորագրած պայմանագրի երկրորդ կէտում ասւած է. - «Եթէ պայմանագիրը ստորագրած կողմերից մէկը զինւած յարձակման կամ ագրեսիայի ենթարկւի այլ պետութեան կամ պետութիւնների խմբի կողմից, ապա միւսը պարտաւորւում է փոխադարձ օգնութիւն տրամադրել` առկայ բոլոր հնարաւորութիւնների կիրառմամբ»:
Թուրք - ադրբեջանական պայմանագրի եւս մի կէտի համաձայն` կողմերը սերտացնելու են գործակցութիւնը ռազմական եւ ռազմարդիւնաբերական ոլորտներում:
Բացի այդ, պայմանագրում նշւած է. - «Ստորագրող կողմերը պարտաւորւում են թոյլ չտալ, որպէսզի իրենց տարածքը օգտագործւի միւս կողմի դէմ ագրեսիւ կամ բռնի գործողութիւնների իրականացման նպատակով»:
Պաշտօնական Բաքուն ու Անկարան նաեւ պարտաւորւում են համակարգել երկու պետութիւնների զինւած ուժերի գործողութիւնները: Համաձայնագրում այս առթիւ նշւած է. - «Պաշտպանական եւ փոխադարձ օգնութեան ծրագրի շրջանակներում նախատեսւած համատեղ ռազմական գործողութիւնների իրականացման նպատակով կողմերը կարդիականացնեն ռազմական ենթակառոյցները, համատեղ զօրավարժութիւններ կանցկացնեն, ինչպէս նաեւ քայլեր կձեռնարկեն երկու պետութիւնների Զինւած ուժերի համակողմանի մարտական պատրաստութիւնն ապահովելու նպատակով»:
*Լուսանկարում.–Թուրքիայի նախագահ Աբդուլա Գիւլը եւ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը միմեանց ձեռք են սեղմում պայմանագրի ստորագրումից յետոյ, Բաքու, 16-ը օգոստոսի, 2010թ.
«ԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ»
0 Պատգամ:
Post a Comment