ԱՒՍՏՐԱԼԻԱ` ԱՅԴՔԱՆ ՀԵՌՈՒ ՈՒ ՄՕՏ
Եթէ յանցագործը չի պատժւում, ապա գոնէ յանցագործութիւնը պիտի դատապարտւի:
Երբ խօսում էի այս երիտասարդների հետ, յիշում էի հայաստանեան այն, այսպէս կոչւած քաղաքագէտներին, ովքեր տարիներ ապրելով Հայաստանում և իրենց հացը վաստակելով Հայաստանի մասին խօսելով, այդպէս էլ հայերէն չեն սովորում: Միգուցէ իրենց մայրենի լեզուն սովորելն իրենց պատւից ցածր են համարում:
Նրանք իւրաքանչիւր տարի նոյեմբեր ամսին կազմակերպում են Պահանջատիրութեան շաբաթ (Advocacy week). Ինձ համար մեծ պատիւ է, որ ես եղայ առաջին հայաստանցին` հրաւիրւած մասնակցելու Պահանջատիրութեան շաբաթի աշխատանքներին: Տեսնե՞ս մի օր Հայաստանում էլ Պահանջատիրութեան շաբաթ կունենանք
Տեսնես ո՞ր կամ ո՞ւմ նպատակներին յարմար չի: Պատկերացնում էք չէ՞, միլիցու օր ունենք, կագեբիստի օր ունենք, իսկ Հայրենատիրութեան օրը նպատակայարմար չի:
Արա Պապեան
Աւստրալիան առանձնայատուկ է ու բացառիկ: Այն առանձնայատուկ է իր աշխարհագր
ական դիրքով և բացառիկ իր պատմական անցեալով:
ական դիրքով և բացառիկ իր պատմական անցեալով: Աւստրալիան լինելով աշխարհի միակ աշխարհամաս-պետութիւնը ձևաւորել է իւրօրինակ ինքնութիւն, որը հանդարտութեան ու գործնականութեան համաձուլւածք է: Այդ երկրից կենցաղային հանդարտութիւն և տնտեսական գործնապաշտութիւն է ճառագում: Մի խօսքով` աշխարհից այդքան հեռու, սակայն աշխարհին այդքան մօտ:
Խիստ ուսանելի է Աւստրալիայի անցած ուղին: Աշխարհում բազմաթիւ երկրներ կան, որ նախկինում դրախտավայր են եղել, սակայն այսօր բանտ են դարձել բաց երկնքի տակ: Դարեր շարունակ լինելով Բրիտանական կայսրութեան բանտ-աքսորավայրը, ներկայիս Աւստրալիան աշխարհին ցոյց է տալիս, թէ ինչպէս օրինապաշտ հասարակութիւնը և ազատ տնտեսութիւնը բանտը կարող են դարձնել դրախտավայր: Աւստրալիայի անցած ուղին բռնութեան մերժում է, իսկ նրա ներկան բռնատիրութեան ու կապանքների նկատմամբ ազատութեան առաւելութեան ամենացայտուն օրինակ:
Աշխարհի վրայ Հայ համայնքների տեղաշարժով կարելի է ճշգրտօրէն հետևել համաշխարհային տնտեսութեան զարգացման պատմութեանը: Որպէս պետականազուրկ ազգի զաւակներ և հիմնականում զրկւած լինելով քաղաքական բարձունքների հասնելու հնարաւորութիւնից, հայերն առաւելապէս ինքնահաստատւել են գործարարութեան դաշտում: Բնականաբար, Աւստրալիայի քաղաքական բարութիւնն ու տնտեսական հնարաւորութիւնները գրաւիչ են եղել և են հայերի համար:
Ներկայում Աւստրալիայում ապրում է 40-50 հազար հայ: Ճշգրիտ թիւը որևէ մէկը չգիտի: Ըստ էութեան, չի էլ կարող իմանալ, քանի որ հիմնականում ներգաղթելով Միջին արևելքից, հայերը պետութեան կողմից հաշւառւում են ըստ ծագման երկրի: Հայերն հիմնականում աւանդական գաղթօջախներից են` Լիբանան, Սիրիա, Իրան, Եգիպտոս: Աւստրալիայում կեանքումս առաջին անգամ հանդիպեցի Լիբիայում` Մուըամար Քազաֆիի հայրենիքում, ծնւած հայի:
Խիստ ուսանելի է Աւստրալիայի անցած ուղին: Աշխարհում բազմաթիւ երկրներ կան, որ նախկինում դրախտավայր են եղել, սակայն այսօր բանտ են դարձել բաց երկնքի տակ: Դարեր շարունակ լինելով Բրիտանական կայսրութեան բանտ-աքսորավայրը, ներկայիս Աւստրալիան աշխարհին ցոյց է տալիս, թէ ինչպէս օրինապաշտ հասարակութիւնը և ազատ տնտեսութիւնը բանտը կարող են դարձնել դրախտավայր: Աւստրալիայի անցած ուղին բռնութեան մերժում է, իսկ նրա ներկան բռնատիրութեան ու կապանքների նկատմամբ ազատութեան առաւելութեան ամենացայտուն օրինակ:
Աշխարհի վրայ Հայ համայնքների տեղաշարժով կարելի է ճշգրտօրէն հետևել համաշխարհային տնտեսութեան զարգացման պատմութեանը: Որպէս պետականազուրկ ազգի զաւակներ և հիմնականում զրկւած լինելով քաղաքական բարձունքների հասնելու հնարաւորութիւնից, հայերն առաւելապէս ինքնահաստատւել են գործարարութեան դաշտում: Բնականաբար, Աւստրալիայի քաղաքական բարութիւնն ու տնտեսական հնարաւորութիւնները գրաւիչ են եղել և են հայերի համար:
Ներկայում Աւստրալիայում ապրում է 40-50 հազար հայ: Ճշգրիտ թիւը որևէ մէկը չգիտի: Ըստ էութեան, չի էլ կարող իմանալ, քանի որ հիմնականում ներգաղթելով Միջին արևելքից, հայերը պետութեան կողմից հաշւառւում են ըստ ծագման երկրի: Հայերն հիմնականում աւանդական գաղթօջախներից են` Լիբանան, Սիրիա, Իրան, Եգիպտոս: Աւստրալիայում կեանքումս առաջին անգամ հանդիպեցի Լիբիայում` Մուըամար Քազաֆիի հայրենիքում, ծնւած հայի:
Հայաստանցիներ դեռ քիչ կան, սակայն, Հայաստանը դատարկւելուն զուգահեռ, շատանում են: Ինչպէս ամէնուր Աւստրալիայում էլ հայերն ունեն եկեղեցի, դպրոց, աւանդական կառոյցներ: Ինչպէս ամէնուր այստեղ էլ երիտասարդութիւնը հեռանում է եկեղեցուց, դպրոց պահելը տարեցտարի դառնում է աւելի դժւար, իսկ աւադական կառոյցները կարող են գործել, եթէ նրանց աշխատանքներին մասնակցում է նոր սերունդը:
Ահա այդ աւանդական կառոյցներից մէկի` Աւստրալիայի Հայ դատի (Armenian National Committee of Australia) յանձնաժողովի հրաւէրով էլ այս նոյեմբերին տասնօրեայ աշխատանքային այցով գտնւում էի Աւստրալիայում:
Ի դէպ, ինձ վրայ բացառիկ դրական տպաւորութիւն թողեց յիշեալ կազմակերպութիւնը: Ինչպէս նշել էի վերը, Աւստրալիան մի շարք առումներով բացառիկ է: Աւստրալահայութիւնն էլ բացառիկ է Հայ Դատի յանձնաժովովի հարցով: Նախ Հայ դատի յանձնաժողովի բոլոր անդամները երիտասարդ են, դեռ երեսուն էլ չկան: Բոլորը` Վարանդը, Հայկը, Սթիւը, Վաչէն, Ռայմոնդը և այլք, թէև ծնւել են Աւստրալիայում, սակայն միանգամայն հայախօս են և լաւատեղեակ են հայ ժողովրդի պատմութիւնից և Հայաստանի ներկայից: Հայ ժողովրդի պատմութեան և հայոց լեզւի իր գիտելիքներով յատկապէս աչքի էր ընկնում Հայ դատի յանձնաժողովի ատենապետը` Վարանդ Մկրտչեանը: Կրկնում եմ այս երիտասարդները բոլորն էլ ծնւել են հեռաւոր Աւստրալիայում: Երբ խօսում էի այս երիտասարդների հետ, յիշում էի հայաստանեան այն, այսպէս կոչւած քաղաքագէտներին, ովքեր տարիներ ապրելով Հայաստանում և իրենց հացը վաստակելով Հայաստանի մասին խօսելով, այդպէս էլ հայերէն չեն սովորում: Միգուցէ իրենց մայրենի լեզուն սովորելն իրենց պատւից ցածր են համարում:
Աւստրալահայերի ներկայ քաղաքական կեանքը` այսինքն Հայ դատի գործունէութիւնն, ունի մի առանձնայատկութիւն ևս: Նրանք իւրաքանչիւր տարի նոյեմբեր ամսին կազմակերպում են Պահանջատիրութեան շաբաթ (Advocacy week). Ինձ համար մեծ պատիւ է, որ ես եղայ առաջին հայաստանցին` հրաւիրւած մասնակցելու Պահանջատիրութեան շաբաթի աշխատանքներին:
Աւստրալահայերի ներկայ քաղաքական կեանքը` այսինքն Հայ դատի գործունէութիւնն, ունի մի առանձնայատկութիւն ևս: Նրանք իւրաքանչիւր տարի նոյեմբեր ամսին կազմակերպում են Պահանջատիրութեան շաբաթ (Advocacy week). Ինձ համար մեծ պատիւ է, որ ես եղայ առաջին հայաստանցին` հրաւիրւած մասնակցելու Պահանջատիրութեան շաբաթի աշխատանքներին:
Տեսնե՞ս մի օր Հայաստանում էլ Պահանջատիրութեան շաբաթ կունենանք: Գոնէ ներկայումս իբր Հայոց պետականութեան իբր կառավարութիւնը նպատակայարմար չի համարում տարեկան գոնէ մէկ օր Պահանջատիրութեան օր ունենալը: Տեսնես ո՞ր կամ ո՞ւմ նպատակներին յարմար չի: Պատկերացնում էք չէ՞, միլիցու օր ունենք, կագեբիստի օր ունենք, իսկ Հայրենատիրութեան օրը նպատակայարմար չի:
Վերադառնանք բուն այցիս: Մի քանի պարբերութիւն վերը այցս աշխատաքային անւանեցի, որովհետև հայ դատի գրասենեակի լաւ կազմակերպած աշխատակարգի շնորհիւ այն իսկապէս աշխատանքային էր, յուսամ նաև արդիւնաւէտ: Երկիր ժամանելու յաջորդ իսկ օրը` նոյեմբերի 16-ին, առաւօտեան ժամը 5-ին Սիդնէյից մենք ուղևորւեցինք մայրաքաղաք Քանբերրա և ժամը 9-ից արդէն հանդիպումների մէջ էինք խորհրդարանի պատգամաւորների հետ:
Վերադառնանք բուն այցիս: Մի քանի պարբերութիւն վերը այցս աշխատաքային անւանեցի, որովհետև հայ դատի գրասենեակի լաւ կազմակերպած աշխատակարգի շնորհիւ այն իսկապէս աշխատանքային էր, յուսամ նաև արդիւնաւէտ: Երկիր ժամանելու յաջորդ իսկ օրը` նոյեմբերի 16-ին, առաւօտեան ժամը 5-ին Սիդնէյից մենք ուղևորւեցինք մայրաքաղաք Քանբերրա և ժամը 9-ից արդէն հանդիպումների մէջ էինք խորհրդարանի պատգամաւորների հետ:
Հետաքրքիր զուգադիպութեամբ այդ օրը Աւստրալիայի խորհրդարանում Ազգային ներողութեան օր էր (National Apology Day), այսինքն Աւստրալիայի խորհրդարանը երկրի անունից ներողութիւն էր խնդրում իր այն զաւակներից, որոնց նկատմամբ տասնամեակներ առաջ անարդարութիւն էր գործադրել:
Քսաներորդ դարի ընթացքում գրեթէ կէսը միլիոն երեխայ բաժանւել էր հարազատ ընտանիքից և յանձնւել պետութեան խնամքին: Պէտք է ենթադրել, որ մտադրութիւնը բարի է եղել` երեխաներին բերել են հեռաւոր շրջաններից, հաւաքել են անառողջ և ծայրայեղ աղքատ ընտանիքներից, ուզել են կրթել և ապագայ տալ: Սակայն այսօր հասկանում են, որ, չնայած բարի մտադրութիւններին, այդ երեխաներին ու նրանց հարազատներին տառապանք են պատճառել ու անցեալի համար այսօր ներողութիւն են խնդրում:
Քսաներորդ դարի ընթացքում գրեթէ կէսը միլիոն երեխայ բաժանւել էր հարազատ ընտանիքից և յանձնւել պետութեան խնամքին: Պէտք է ենթադրել, որ մտադրութիւնը բարի է եղել` երեխաներին բերել են հեռաւոր շրջաններից, հաւաքել են անառողջ և ծայրայեղ աղքատ ընտանիքներից, ուզել են կրթել և ապագայ տալ: Սակայն այսօր հասկանում են, որ, չնայած բարի մտադրութիւններին, այդ երեխաներին ու նրանց հարազատներին տառապանք են պատճառել ու անցեալի համար այսօր ներողութիւն են խնդրում:
Ես կանգնած էի Աւստրալիայի խորհրդարանում, լսում էի Աւստրալիայի վարչապետ Քևին Ռուդի (Kevin Rudd) և ընդդիմութեան առաջնորդ Մալքոլմ Թյորնբալի (Malcolm Turnbull) ցաւի ու ներողութեան խօսքերին և մտածում էի, որ Աւստրալիան դրանից դարձաւ աւելի վեհ, աւելի ուժեղ, իսկ տառապեալների հոգին խաղաղւեց: Միայն ուժեղները կարող են ներողութիւն հայցել: Ես մտածում էի, թէ արդեօ՞ք երբևէ մեր հոգիները խաղաղւելու են, թէ Թուրքիան, օգտւելով մեր պատեհապաշտ և եսակենտրոն իշխանութիւնների վարքից, Հայոց Ցեղասպանութիւնը ծամծմելու է բիւրոկրատական սեղանատամով և մեզ զրկելու է համազգային ապաքինման հնարաւորութիւնից:
Քանբերրայում երեք օրւայ ընթացքում` նոյեմբերի 16-18-ին, առանձին հանդիպումներ ունեցանք աւելի քան երեք տասնեակ պատգամաւորների հետ և հիմա կարող եմ որոշ եզրայանգումներ անել: Առայժմ քննարկումների մանրամասներն ու պայմանաւորւածութիւնները դուրս եմ թողնում, քանի որ դեռ դրանց բացայայտելու ժամանակը չէ:
Իրավիճակը ճիշտ հասկանալու համար նախ մի քանի հիմնական տեղեկութիւններ Աւստրալիայի խորհրդարանի մասին: Այն երկպալատ է` ունի Սենատ (76 անդամ, պաշտօնավարման առաւելագոյնը վեցը տարի) և Համայնքների պալատ (150 անդամ, պաշտօնավարման առաւելագոյնը երեք տարի):
Իրավիճակը ճիշտ հասկանալու համար նախ մի քանի հիմնական տեղեկութիւններ Աւստրալիայի խորհրդարանի մասին: Այն երկպալատ է` ունի Սենատ (76 անդամ, պաշտօնավարման առաւելագոյնը վեցը տարի) և Համայնքների պալատ (150 անդամ, պաշտօնավարման առաւելագոյնը երեք տարի):
Թէև աւստրալական քաղաքական դաշտում դերակատարութիւն ունեն 6-7 կուսակցութիւն, բայցևայնպէս բուն պայքարն արդէն տասնամաեակներ ի վեր ընթանում է Աշխատաւորական կուսակցութեան (Labor Party) և Ազատական կուսակցութեան (Liberal Party) միջև: Ներկայումս Աշխատաւորականներն են կառավարում: Ի դէպ աշխատաւորականներն իսկապէս աշխատաւորներին են ներկայացնում, իսկ ազատականներն ազատականներին: Թէ չէ մերոնց պէս` նժդեհականներն ուզում են ամրագրել Հայոց Ցեղասպանութեան հետևանքները:
Քանբերրայի եռօրեայ այցի ընթացքում մեզ յաջողւեց հանդիպումներ ունենալ գրեթէ բոլոր կուսակցութիւնների ներկայացուցիչների հետ: Բնականաբար, քննարկւող հիմնական հարցը Աւստրալիայի դաշնային խորհրդարանի կողմից Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչումն էր: Պատգամաւորների/սենատորների ճնշող մեծամասնութիւնը, բացառութեամբ երկու-երեքի, տեղեակ էին Հայոց Ցեղասպանութեան մասին և նրանց հիմնական մասը միանշանակ յայտարարեց - Կասկած չունի, որ հայերի հետ կատարւածը ցեղասպանութիւն է:
Քանբերրայի եռօրեայ այցի ընթացքում մեզ յաջողւեց հանդիպումներ ունենալ գրեթէ բոլոր կուսակցութիւնների ներկայացուցիչների հետ: Բնականաբար, քննարկւող հիմնական հարցը Աւստրալիայի դաշնային խորհրդարանի կողմից Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչումն էր: Պատգամաւորների/սենատորների ճնշող մեծամասնութիւնը, բացառութեամբ երկու-երեքի, տեղեակ էին Հայոց Ցեղասպանութեան մասին և նրանց հիմնական մասը միանշանակ յայտարարեց - Կասկած չունի, որ հայերի հետ կատարւածը ցեղասպանութիւն է:
Սակայն ասյտեղ է սկսում վերաբերմունքի տարբերութիւնը: Նրանց մի մասն յայտարարեց, որ ՚քաղաքական զգայնութիւններիՙ (political sensitivities) պատճառով նպատակայարմար չէ (ծանօթ ձևակերպում է, չէ՞) այժմ Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչումը: Սրանց վերաբերմունքը ցաւալի էր, անընդունելի, սակայն հասկանալի էր: Ամենացաւալին այն խմբի վերաբերմունքն էր, որ յայտարարեց, (դիւանագիտական լեզւից թարգմանած հայերէնի) թէ հայերն առաջնորդւելով իրենց շահով թուրքերի հետ իրենց հարցերը լուծել են: Հետևաբար, ինչո՞ւ պիտի իրենք հարւածի տակ դնեն իրենց շահերը և փչացնեն իրենց յարաբերութիւնները թուրքերի հետ: Զոյգ տխրահռչակ արձանագրութիւնների ստորագրումից յետոյ իշխանութեան և մերձ–իշխանական ներկայացուցիչները, որոնցից և ոչ մէկը մէկ օր իսկ չէր զբաղւել Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչման գործընթացով, շնչակտուր կրկնում էին, որ արձանագրութիւնները չեն վնասի, այլ կօգնեն Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչմանը: Աւստրալիայի խորհրդարանում գլխիկոր նստած շատ էի ուզում, որ այդ պահին նրանք կողքիս լինէին:
Աշխարհում դեռ կան մարդիկ, որոնց համար սկզբունքները վեր են ամէն ինչից: Մեր յոյսը նրանք են: Հետևաբար, չնայած Հայոց Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման հարցում մեր խիստ վնասաբեր քաղաքականութեանը, այսուհանդերձ պայքարը պէտք է շարունակել: Եթէ արձանագրութիւնները վաւերացւեն, այդ պայքարը տասնապատիկ դժւար է լինելու, սակայն անյոյս չէ:
Աշխարհում դեռ կան մարդիկ, որոնց համար սկզբունքները վեր են ամէն ինչից: Մեր յոյսը նրանք են: Հետևաբար, չնայած Հայոց Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման հարցում մեր խիստ վնասաբեր քաղաքականութեանը, այսուհանդերձ պայքարը պէտք է շարունակել: Եթէ արձանագրութիւնները վաւերացւեն, այդ պայքարը տասնապատիկ դժւար է լինելու, սակայն անյոյս չէ:
Դա ես զգացի Աւստրալիայի խորհրդարանում, որտեղ պատգամաւորների մի որոշակի խումբ յստակ արտայայտւեց` անկախ իրենց կառավարութեան դիրքից, անկախ իրենց կուսակցութեան դիրքորոշումից, իրենք հանդէս են գալու Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչման օգտին, որովհետև իրենց համար դա առաջին հերթին անարդարութեան մասնակի վերականգման և ճշմարտութեան յաղթանակի հարց է: Նրանցից մէկն ասաց. - Իմ ընտրատեղամասում 4500 թուրք ընտրող ունեմ և 100-ից պակաս հայ, սակայն ես ձեր կողքին կլինեմ:
Որպէս պատգամաւոր ես պարտաւոր եմ պաշտպանել արդարութիւնը: Ու երբ յաջորդ օրն ինքը զանգեց յստակ հարցերով, ես հասկացայ, որ մարդը պարապ խօսքեր չէր շռայլում: Տպաւորւել է նրա մի միտքը - Եթէ յանցագործը չի պատժւում, ապա գոնէ յանցագործութիւնը պիտի դատապարտւի: Այո, պատգամաւորները տարբեր են լինում: Ոմանք նաև սկզբունքներ ունեն:
Աւստրալիայում բնակւող սկզբունքային մարդկանցից պիտի յիշատակեմ Հարաւային Աւստրալիայի (South Australia) նահանգի գլխաւոր դատախազ Մայքլ Աթքինսոնին (Michael Atkinson), որի հետ միասին մենք պատւոյ հիւրեր ու հիմնական բանախօսներն էինք Պահանջատիրութեան շաբաթի ժամանակ: Հարաւային Աւստրալիան Աւստրալիայի վեցը նահանգներից մէկն է, ունի գերթէ մէկ միլիոն քառ. կմ տարածք և երկու միլիոնից պակաս բնակչութիւն:
Աւստրալիայում բնակւող սկզբունքային մարդկանցից պիտի յիշատակեմ Հարաւային Աւստրալիայի (South Australia) նահանգի գլխաւոր դատախազ Մայքլ Աթքինսոնին (Michael Atkinson), որի հետ միասին մենք պատւոյ հիւրեր ու հիմնական բանախօսներն էինք Պահանջատիրութեան շաբաթի ժամանակ: Հարաւային Աւստրալիան Աւստրալիայի վեցը նահանգներից մէկն է, ունի գերթէ մէկ միլիոն քառ. կմ տարածք և երկու միլիոնից պակաս բնակչութիւն:
Հայեր գրեթէ չկան, փոխարէնը կան բազմաթիւ թուրքեր: Ահա այս մարդու ջանքերի շնորհիւ ամիսներ առաջ յիշեալ նահանգի խորհրդարանը ճանաչել է Հայոց Ցեղասպանութիւնը: Տւեալ պարագայում ինձ համար ոչ միայն ինքնին ճանաչումն է կարևորը, այլ նման մարդկանց առկայութիւնը: Նման մարդիկ են, որ թոյլ չեն տալիս վերջնականապէս հիասթափւել մարդկութիւնից: Դեռ ամէն ոք չէ, որ շահով է առաջնորդւում, ամէն ինչ չէ, որ շահով է որոշւում:
Աւստրալիան Կանադայի եղբայր է: Նրանք նոյն հօրից են, սակայն տարբեր մօրից: Ըստ այդմ, իմ կանադական փորձն ինձ հնարաւորութիւն տւեց կարճ ժամանակահատւածում ընկալել այդ երկիրը: Ես վաղուց եմ նկատել ` երկրները մարդկանց նման են: Նրանցից ոմանք բնածին սրիկայ են, ոմանք արդարութեան հետամուտ մարտիկներ: Աւստրալիան երկրորդ խմբից է: Առաջիկայ տարիներին մենք ևս առիթ կունենանք դրանում համոզւելու: Այդպիսին է Աւստրալիան` այդքան հեռու ու այդքան մօտ:
Աւստրալիան Կանադայի եղբայր է: Նրանք նոյն հօրից են, սակայն տարբեր մօրից: Ըստ այդմ, իմ կանադական փորձն ինձ հնարաւորութիւն տւեց կարճ ժամանակահատւածում ընկալել այդ երկիրը: Ես վաղուց եմ նկատել ` երկրները մարդկանց նման են: Նրանցից ոմանք բնածին սրիկայ են, ոմանք արդարութեան հետամուտ մարտիկներ: Աւստրալիան երկրորդ խմբից է: Առաջիկայ տարիներին մենք ևս առիթ կունենանք դրանում համոզւելու: Այդպիսին է Աւստրալիան` այդքան հեռու ու այդքան մօտ:
Արա Պապեան
22-28 նոյեմբերի 2009
, Սիդնէյ- Օտտաւա
Posts
0 Պատգամ:
Post a Comment