ՍԽԱԼ ՀԱՍՑԷԱԳՐՒԱԾ ՆԱՄԱԿ,
ԱՆՏԵՂԻ ՍՊԱՍԵԼԻՔՆԵՐՈՎ
ԱՆՏԵՂԻ ՍՊԱՍԵԼԻՔՆԵՐՈՎ
«Ալիք» օրաթերթի այսօր (երեքշաբթի Յունւարի 26 ) Ա էջում տպագրւած մի լուր ինձ պարտաւորեց, որ անկախ իմ կողմից որդեգրած քաղաքականութիւնից, խօսել համայնքին վերաբերող կարեւոր հարցերից մէկի մասին։ Լուրն այս է
՝Ադիան»-ի դասագրքերի վերաբերեալ խորհրդարանի կրօնական փոքրամասնութիւնների հինգ պատգամաւորների յղած նամակը
Իսլ. խորհրդարանում կրօնական փոքրամասնութիւնների հինգ պատգամաւորների ստորագրութեամբ մի նամակ է յղւել երկրի Ուսումնաքննչական կազմակերպութեան նախագահ դոկտ. Փուրաբբասին: Նամակի բովանդակութիւնը թարգմանաբար ներկայացնում ենք ստորեւ. Այսու ի հետեւումն մեր անցեալ նամակագրութեան ու յիշատակելով ուսումնադաստիարակչութեան նախարարութեան 13.7.1388 թւակիր, համար 101/50/12.545/1 նամակի բովանդակութիւնը՝ կրկին յիշեցնում ենք, որ կրօնական բոլոր փոքրամասնութիւնների միջնակարգի օղակի աշակերտութեան կրօնին առնչւող միացեալ նիւթերի գծով՝ դասաւանդւի «Աստւածային կրօններ» գիրքը (հին՝ նախկին գրքերը), ու տեղին է, որ կարգադրէք՝ այս բաժնի քննչական հարցումները անպայման առնւեն սոյն գրքից, որպէսզի չտուժեն սիրելի աշակերտները:
Շնորհակալութեամբ եւ յաջողութեան ցանկութեամբ՝
Հրեաների պատգամաւոր՝ ՍԻԱՄԱՔ ՄԵՐԷ ՍԵԴՂ
Զրադաշտների պատգամաւոր՝ ԷՍՖԱՆԴԻԱՐ ԷԽԹԻԱՐԻ
Ասորիների պատգամաւոր՝ ԻՒՆԱԹԱՆ ԲԵԹՔՈԼԻԱ
Հարաւային իրանահայութեան պատգամաւոր՝ ՌՈԲԵՐՏ ԲԵԳԼԱՐԵԱՆ
Հիւսիսային իրանահայութեան պատգամաւոր՝ ԳԷՈՐԳ ՎԱՐԴԱՆ
Սոն գրութեամբ, բոլորովին նպատակ չունեմ հակաճառել Իսլ. Խորհրդարանում Իրանահայութեան զոյգ պատգամաւորներին՝ ճանաչելով նրանց գիտական պաշարն ու համալսարանական հարցերից ունեցած իրենց ամբողջական իրազէկութիւնը։ Սակայն միաժամանակ չեմ ճանաչում նամակն ստորագրող միւս պատգամաւորներին, ինչպէս նաեւ նամակը գրել ու յղել տւող կառոյցներին։
Նկատի ունենալով այն պարագան որ նւաստս շուրջ քսան տարիներ շարունակ ուղղակիօրէն ու անմիջական կապի մէջ եմ եղել թէ՝ Իրանի Գիտութեան նախարարութեան Ուսումնաքննչական կազմակերպութեան (مركز سنجش آموزش وزارت علوم) ի եւ թէ Ազատ համալսարանի նոյնանուն կառոյցների հետ, (նամակում նշւած նոյն հարցերի ոլորտներում), ու մանաւանդ այն՝ որ խնդրոյ առարկայ դասագրքերը երկու տարի առաջ մանրակրկիտ ձեւով ուսումնասիրել եմ, ցանկանում եմ մի շարք լուսաբանական բացատրութիւններ տալով՝ տրամաբանել այն ինչ՝ որ նշել եմ սոյն յօդւածի վերտառութեամբ։
Նախ ճշտեմ, որ հարցն ունի երկու կողմ. Նախ դպրոցներում դասաոանդւող կրօնի դասագրքերը, եւ ապա համալսարանների մուտքի քննութիւններում (կոնկուրսի) արծարծւող հարցումները, որոնք տարիներ դժւարութիւններ էին առաջացրել Հայոց դպրոցներ յաճախող Հայ աշակերտների եւ կամ ընդհանրապէս մուտքի քննութիւններում մասնակցող Հայ ցանկացողների համար։
Դասագրքերը եւս (որոնցից են արտահանւում նաեւ քոնկուրսի հարցումները), ունեն երկու բաժին. ա)– Սեփական Կրօնի դասագրքեր, բ)– Պետական բարոյագիտական դասագիրք (تعليمات ادیان الهی و اخلاق ), որը կրթական նախարարութեան կողմից կազմւել էր Կրօնական Փոքրամասութիւնների դպրոցներում դասաւանդելու համար։
Առանձին նիւթ է այն՝ թէ ի՞նչ դժւարութեամբ գտանք մեր բաժնի (Քրիստոնեայ աշակերտների) կոնկուրսի հարցումների աղբիւրները։ Իսկ այն ինչ վերաբերում է այս յստակ հարցին, այն է՝ որ օրէնքի եւ Ուսումնաքննչական կազմակերպութեան կանոնագրութեան համաձայն, կոնկուրսի հարցումները անհրաժեշտաբար պիտի արտահանւեն Կրթական Նախարարութեան միջոցով կազմւած ու հաստատւած դասագրքերից։
Ամէն ինչը բարեյաջող էր ընթանում, մինչեւ երկու տարի առաջ, երբ կրթական նախարարութիւը որպէս կրօնական փոքրամասութիւններին յատուկ ընդհանուր դասագիրք, նախկին դասագրքերի (تعليمات ادیان الهی و اخلاق ) փոխարէն՝ նոր դասագիրք կազմեց ու յանձնարարեց այդ դասաւանդել կրօնական փոքրամասութիւններին յատուկ դպոցներում։
Նոր դասագիրքը որ կրում է՝ Դին օ Զէնդեգի անունը, տարբեր պատճառներով յարմար չնկատւեց դասաւանդել դպրոցներում, եւ որից էլ արտահանւում էին կոնկուրսի հարցումները։ Այդ մտահոգութիւնը փարատելու համար նոյն ժաանակ Ասորի եւ Քաղդէացիների համայնքի պատգամաւորի նախաձեռնութեամբ իւրաքանչիւր համայնքի պատգամաւորների ու այս ասպարէզում լաւատեղեակ անձնաւորութիւնների ներկայութեամբ խորհրդակցական հանդիպում տեղի ունեցաւ, որի արդիւնքում, շուրջ երեք ժամ տեւող խորհրդակցութիւններից յետոյ հէնց նւաստիս առաջարկով որոշւեց
1) – Դիմելով Կրթական Նախարարութեան դասագրքեր կազմող մարմնին պահանջել որ թոյլատրւի կրօնական փոքրամասութիւնների դպրոցներում դասաւանդւեն հէնց հին դասագրքերը՝ (تعليمات ادیان الهی و اخلاق)։
2) – Կրթական նախարարութեան դասագրքեր կազմող մարմնից խնդրելլ, որ վերանայման ենթարկի նոր դասագրքերի բովանդակութիւնը։ Մի քանի ամիսների ընթացքում միւս փոքրամասութիւնների ազգային մարմինների ներկայացուցիչները հարցը հետապնդելու մտահոգութեամբ դիմեցին Թեհրանի Հայոց թեմի Կրթական խորհուրդին, սակայն վերջինս շատ էլ հետաքրքրւած չէր այս կարեւոր հարցով...
Դժբախտասար, հէնց նոյն ժամանակներից սկսած ամբողջապէս բոյկոտի ենթարկւելով անտեղեակ մնացի հաւանական գործընթացից։ Բայց այդ ամէնով հանդերձ երեք ենթադրութիւն է մտաբերւում.
1) –Կրօնական Փոքրամասութիւնների համայնքների ազգային մարմինների ներկայացուցիչները դասագրքերը փոխելու առաջարկ են ներկայացրել ուսումնադաստիարակչութեան նախարարութեան, սակայն չի ընդունւել։
2) – Նախարարութիւնը դրական պատասխան է տւել, սակայն տեղեկատւութիւն չի կատարւել։
3) – Բոլորովին էլ դիմում չի ներկայացւել։
Երեք դէպքում էլ, (թէեւ չգիտենք ինչ էր նախարարութեան (13.7.1388 թւակիր, համար 101/50/12.545/1) նամակի բովանդակութիւնը, նման նամակագրութիւնը որի տակ ստորագրել են նաեւ Իրանահայութեան պատւական զոյգ պատգամաւորները իրաւական ու պահանջատիրական որեւէ արժէք չի ներկայացնում, քանի որ ինչպէս նախապէս էլ ասւեց, Ուսումնաքննչական կազմակերպութիւնը հարկադրւած է կոնկուրսի հարցումները արտահանել Կրթական նախարարութեան կողմից կազմւած ու հաստատւած դասագրքերից, եւ ո՛չ մի համահաւասար կամ զուգահեռ մարմին իրաւասու չի նման պահանջ ներկայացնի նշւած կազմակերպութեան։
Իսկ եթէ նախապէս համաձայնութիւն է ձեռք բերւել երկու նախարարութիւնների պատկան մարմինների միջեւ, ի՞նչ իմաստ ունի նման նամակագրութիւնը եւ առաւել եւս դրա բացայատելը հրապարակելը։
Նոյնիսկ եթէ ամէն ինչը բարեյաջող է ընթացել, նման նամակագրութիւն տեղի չի ունեցել նաեւ «Ազատ» համալսարանի Ուսումնաքննչական կազմակերպութեան, եւ որտեղից են առաւելաբար սկսում Հայ ուսանողները իրենց բարձրայգոն ուսումը։ Մի կառոյց՝ որն առանձին կազմակերպութիւն է եւ որեւէ կապակցութիւն չունի Բարձրագոյն ուսման կամ գիտութեան նախարարութեան։
Ամէն դէպքում, սխալ հասցէագրւած նամակ է յղւել՝ անտեղի սպասելիքներով...
Ձերդ՝
ՎԱՐԴԱՆ
Posts
2 Պատգամ:
Ես ճանաչելով պարոն Վարդանին որպէս այս ասպարէզի լաւատեղեակ անհատ, եւ թէ կանգնած լինելով ժամանակի կրթական խորհրդի կողքին հաստատում եմ, որ ժամանակի խորհուրդը բոլորովին հետաքրքրւած չէր այս հարցով ու նոյնպէս ընդունում եմ պրն Վարդանի դիտողութիւնները նամակի սխալ հասցեագրւած մասին։
Nakh shnorhagalootun batsadrotian hamar. Bidi asem vor im mets dghan ais dari badrasdvoom e hamalsaranni moodki knootian hamar yev kani vor djbakhdabar ir endraz jiughi beroomov bardavorvats barsgagan dbrots e hajakhoom masnagsoom e Arax dbrotsi oorbatoria dasarannerin vordegh dasavandvoom e hin dasagirke. Ov bidi mez batsadrootun da te im dghan yev shad oorish ashagerdner voronk harajiga Tir yev Mordad amisnerin bidi masnagtsen konkoori inch bidi sovoren adian dasi hamar???? Ardiok inchbes mishd ooshatsas voroshoomnere bidi khangaren yev djvarootian madnen mer yerekhanerin??
Post a Comment