Դաշնակցութիւնը Որպէս Ընդդիմութիւն Էլ Կը Պահպանի Ինքնուրոյն Դէմքը01.10.2009 14:29
Երեւան (Երկիր) - Հայ-թուրքական յարաբերութիւնների կարգաւորման գործընթացը խարխլեց նախագահ Սերժ Սարգսեանի ունեցած հաւանական յենարանները։
«Ազատութիւն» ռադիոկայանի հետ հարցազրոյցում սեպտեմբերի 30-ին այսպիսի կարծիք է յայտնել Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան Բիւրոյի ներկայացուցիչ Հրանտ Մարգարեանը։«Այլեւս նրա իշխանութիւնը խախուտ է, եւ թէ որքան այն կը երկարաձգւի, չեմ կարող ասել»,- նշել է նա:
Հրանտ Մարգարեանի խօսքերով` վերջերս Սերժ Սարգսեանի հետ ունեցած հանդիպման ժամանակ վերջինս վստահեցրել էր, որ հայ-թուրքական յարաբերութիւնների կարգաւորման հարցի շուրջ հասարակական քննարկում է տեղի ունենալու։ Սակայն, ըստ Հ.Մարգարեանի, այդպիսի քննարկում չկայ։ Աւելին, արհեստականօրէն ստեղծւում է իշխանութիւնների տեսակէտին համահունչ քարոզչական մթնոլորտ։
ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցչի կարծիքով` այս երեւոյթը ժողովուրդը չի հանդուրժի, «իշխանափոխութիւն անպայման տեղի կունենայ, բայց ե՞րբ` չգիտեմ»։
Սակայն Դաշնակցութեան նպատակը ոչ թէ իշխանափոխութիւնն է, այլ օգոստոսի 31-ին նախաստորագրւած հայ-թուրքական արձանագրութիւնների վաւերացումը ձախողելը։
Սեպտեմբերի 15-ից ՀՅԴ ներկայացուցիչները հացադուլ եւ նստացոյց են անցկացնում Հայաստանի արտգործնախարարութեան եւ կառավարութեան շէնքերի առջեւ՝ բողոքելով հայ-թուրքական արձանագրութիւնների դէմ։
Հանրապետութեան հրապարակում անցկացւող ստորագրահաւաքն էլ յուսադրում է, որ ժողովուրդը չի հանդուրժի ոչ հայանպաստ փաստաթղթերի ստորագրումը:
Հոկտեմբերի 9-ին ՀՅԴ-ն երթ է կազմակերպելու` Հանրապետութեան հրապարակից դէպի նախագահի նստավայր, այնտեղից էլ` Ծիծեռնակաբերդ, որտեղ էլ տեղի է ունենալու մեծ հանրահաւաք:
Հրանտ Մարգարեանի խօսքերով` վերջերս Սերժ Սարգսեանի հետ ունեցած հանդիպման ժամանակ վերջինս վստահեցրել էր, որ հայ-թուրքական յարաբերութիւնների կարգաւորման հարցի շուրջ հասարակական քննարկում է տեղի ունենալու։ Սակայն, ըստ Հ.Մարգարեանի, այդպիսի քննարկում չկայ։ Աւելին, արհեստականօրէն ստեղծւում է իշխանութիւնների տեսակէտին համահունչ քարոզչական մթնոլորտ։
ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցչի կարծիքով` այս երեւոյթը ժողովուրդը չի հանդուրժի, «իշխանափոխութիւն անպայման տեղի կունենայ, բայց ե՞րբ` չգիտեմ»։
Սակայն Դաշնակցութեան նպատակը ոչ թէ իշխանափոխութիւնն է, այլ օգոստոսի 31-ին նախաստորագրւած հայ-թուրքական արձանագրութիւնների վաւերացումը ձախողելը։
Սեպտեմբերի 15-ից ՀՅԴ ներկայացուցիչները հացադուլ եւ նստացոյց են անցկացնում Հայաստանի արտգործնախարարութեան եւ կառավարութեան շէնքերի առջեւ՝ բողոքելով հայ-թուրքական արձանագրութիւնների դէմ։
Հանրապետութեան հրապարակում անցկացւող ստորագրահաւաքն էլ յուսադրում է, որ ժողովուրդը չի հանդուրժի ոչ հայանպաստ փաստաթղթերի ստորագրումը:
Հոկտեմբերի 9-ին ՀՅԴ-ն երթ է կազմակերպելու` Հանրապետութեան հրապարակից դէպի նախագահի նստավայր, այնտեղից էլ` Ծիծեռնակաբերդ, որտեղ էլ տեղի է ունենալու մեծ հանրահաւաք:
Հրանտ Մարգարեանը համոզւած է, որ եթէ արձանագրութիւնները նոյնիսկ ստորագրւեն` դրանով ամէն ինչ չի վերջանայ. ժողովուրդը ոտքի կը կանգնի, իսկ իշխանութիւնները ստիպւած կը լինեն մի կողմ քաշւել:
Խօսելով այլ քաղաքական ուժերի հետ համագործակցութեան մասին` ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցիչն ասել է. «Բոլորին ասպարէզ ենք տալու, այս առումով մենք քաղաքական, կուսակցական հարց չունենք:
Խօսելով այլ քաղաքական ուժերի հետ համագործակցութեան մասին` ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցիչն ասել է. «Բոլորին ասպարէզ ենք տալու, այս առումով մենք քաղաքական, կուսակցական հարց չունենք:
Այս հարցը մեզ համար ազգային հարց է: Առհասարակ, բոլորի` ազգային ուժերի համախմբումը, կարծում եմ, յոյժ կարեւոր է»: Նա ուրախ է, որ «Ժառանգութիւնը» նոյնպես յանգել է նման եզրակացութեան: Հ.Մարգարեանը վրդովմունքով հերքել է այն կարծիքը, թէ «Ժառանգութիւն»-ՀՅԴ համագործակցութիւնը իշխանութիւնների կողմից նախագծւած ծրագիր է:
«Երկար ժամանակ մեր քաղաքական դաշտը բեւեռացւած էր, եւ այդ բեւեռները, ցաւօք, թշնամաբար են վերաբերւում որեւէ այլ ուժի ասպարէզ գալուն եւ միջոցների մէջ խտրականութիւն չեն դնում վերջինիս ոչնչացնելու համար: Դիմում են ամենաանբարոյական քայլերի, միայն թէ քաղաքական դաշտը մնայ բեւեռացւած:
«Երկար ժամանակ մեր քաղաքական դաշտը բեւեռացւած էր, եւ այդ բեւեռները, ցաւօք, թշնամաբար են վերաբերւում որեւէ այլ ուժի ասպարէզ գալուն եւ միջոցների մէջ խտրականութիւն չեն դնում վերջինիս ոչնչացնելու համար: Դիմում են ամենաանբարոյական քայլերի, միայն թէ քաղաքական դաշտը մնայ բեւեռացւած:
Այդ բեւեռացւած մթնոլորտի մէջ առկայ է հակաժողովրդական գործելակերպին դիմելու սովորութիւն: Մենք դրան դէմ ենք կանգնելու:...
Պէտք է ստեղծւեն ինքնուրոյն քաղաքական ուժեր, որոնք իրենց ներդրումով, իրենց հրապարակային գործունեութեամբ կը հարստացնեն մեր քաղաքական դաշտը եւ մեր ժողովրդին էլ կազատեն այս երկբեւեռ վիճակից»,- նշել է Հ. Մարգարեանը եւ, անդրադառնալով ՀԱԿ-ի` հանրահաւաքները դադարեցնելու որոշմանը` կարծիք է յայտնել. «Նրանք ասպարէզից դուրս եկան, որպէսզի չխանգարեն իշխանութեանը:
Ես դրանում հաւատացած եմ: Եւ հէնց դրա համար եմ ասում, որ այդ բեւեռները մեր ժողովրդին լաւ բան չեն բերի:
Այդ բեւեռներից պէտք է ձերբազատւել: Պէտք է ստեղծել սեփական ուղի, սեփական ընթացք եւ այս ժողովրդին տանել իսկապէս ամբողջական ազատագրման` տնտեսական, քաղաքական եւ ազգային հարցերում»:
ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցչի խօսքերով` անգամ իշխանութեան դաշտում Դաշնակցութիւնը իշխանութեանը կցւած ուժ չի եղել երբէք, որպէս ընդդիմութիւն էլ կը շարունակի պահպանել ինքնուրոյն դէմքը:
Ստորեւ ներկայացնում ենք Հրանտ Մարգարեանի հետ հարցազրոյցն ամբողջութեամբ:
-Պարոն Մարգարեան վերջին ասուլիսում Դուք ասացիք, որ ուզում էք հանդիպել նախագահ Սերժ Սարգսեանին:
-Մէկ հանդիպում արդէն եղել է: Նախագահն ասել է, որ տեղի է ունենալու հասարակական քննարկում: Մի բան, որ, ինչպէս տեսնում եմ, տեղի չի ունենում: Ճիշտ հակառակն է տեղի ունենում` արհեստականօրէն ստեղծւում է իրենց տեսակէտներին համահունչ քարոզչական մթնոլորտ, որի հարւածը, կարծում եմ, իրենք են ստանալու: Քննարկումները, ինչպէս որ ծրագրւած են, եւ այն ձեւով, որ տեղի են ունենում, վատ հետեւանք են ունենալու առաջին հերթին հենց իշխանութիւնների համար:
ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցչի խօսքերով` անգամ իշխանութեան դաշտում Դաշնակցութիւնը իշխանութեանը կցւած ուժ չի եղել երբէք, որպէս ընդդիմութիւն էլ կը շարունակի պահպանել ինքնուրոյն դէմքը:
Ստորեւ ներկայացնում ենք Հրանտ Մարգարեանի հետ հարցազրոյցն ամբողջութեամբ:
-Պարոն Մարգարեան վերջին ասուլիսում Դուք ասացիք, որ ուզում էք հանդիպել նախագահ Սերժ Սարգսեանին:
-Մէկ հանդիպում արդէն եղել է: Նախագահն ասել է, որ տեղի է ունենալու հասարակական քննարկում: Մի բան, որ, ինչպէս տեսնում եմ, տեղի չի ունենում: Ճիշտ հակառակն է տեղի ունենում` արհեստականօրէն ստեղծւում է իրենց տեսակէտներին համահունչ քարոզչական մթնոլորտ, որի հարւածը, կարծում եմ, իրենք են ստանալու: Քննարկումները, ինչպէս որ ծրագրւած են, եւ այն ձեւով, որ տեղի են ունենում, վատ հետեւանք են ունենալու առաջին հերթին հենց իշխանութիւնների համար:
Նախ` ժողովրդի համար այսքան լուրջ հարցը այսպէս անլուրջ քննարկել եւ փորձել ցոյց տալ, թէ քննարկումը տեղի է ունենում, վստահ եմ` ժողովուրդը չի հանդուրժելու: Եւ սա բերելու է հակազդեցութիւն, որն ուղղւած է լինելու իշխանութեանը:
-Այսինքն՝ կարծում էք, որ նախագահի կողմից այդ արձանագրութիւնները ստորագրելուց յետոյ իշխանափոխութի՞ւն տեղի կունենայ:
-Իշխանափոխութիւն անպայման տեղի կունենայ։ Ե՞րբ՝ չգիտեմ: Այս երեւոյթը խախտեց նախագահի ունեցած յենարանները (ազգային ուժեր, դեմոկրատական ուժեր): Այլեւս նրա իշխանութիւնը խախուտ է, եւ թէ այն որքան կը երկարաձգւի՝ չեմ կարող ասել:
-Ամէն դէպքում, կարծում էք՝ այդ իշխանափոխութիւնը մինչեւ նրա պաշտօնավարման աւա՞րտը տեղի կունենայ: Չէ՞ որ իշխանափոխութիւն չի կարող կոչւել, եթէ ժամկէտի սահմաններում է հեռանում նախագահը:
-Նոյնիսկ, եթէ մինչեւ ժամկէտի աւարտը չլինի, նախագահի համար մէկ է` ձախողում է: Ես կանխատեսումներով չեմ առաջնորդւում, բայց վստահ եմ, որ այս երեւոյթը մեր ժողովուրդը չի հանդուրժի:
-Կարծում էք բուռն ընդվզում կլինի՞:
-Ժողովրդի դժգոհութիւնը ինչ-որ ձեւով կը դրսեւորւի:
-Արդեօք Դաշնակցութիւնը նախաձեռնելո՞ւ է որեւէ ընդվզում ուղղւած իշխանափոխութեանը` արձանագրութիւնների ստորագրումից յետոյ:
-Արդէն նախաձեռնել ենք եւ տեսնում ենք նաեւ ժողովրդի վերաբերմունքը: Եթէ իշխանութիւնը որեւէ բան է ձեռնարկել եւ մենք դրան հակառակ գործընթաց ենք սկսել, բնականաբար, այն ուղղւած է իշխանութիւնների դէմ: Այն առաջխաղացումը, որ ես ժողովրդի կողմից տեսնում եմ` հրապարակում տեղի ունեցող ստորագրահաւաքը, իսկապէս մեզ էլ է զարմացրել: Ողջ օրւայ ընթացքում հոսքը գրեթէ չի դադարում: Մարդիկ ստորագրում են կամաւոր, ոչ ստիպողաբար:
-Այսինքն՝ կարծում էք, որ նախագահի կողմից այդ արձանագրութիւնները ստորագրելուց յետոյ իշխանափոխութի՞ւն տեղի կունենայ:
-Իշխանափոխութիւն անպայման տեղի կունենայ։ Ե՞րբ՝ չգիտեմ: Այս երեւոյթը խախտեց նախագահի ունեցած յենարանները (ազգային ուժեր, դեմոկրատական ուժեր): Այլեւս նրա իշխանութիւնը խախուտ է, եւ թէ այն որքան կը երկարաձգւի՝ չեմ կարող ասել:
-Ամէն դէպքում, կարծում էք՝ այդ իշխանափոխութիւնը մինչեւ նրա պաշտօնավարման աւա՞րտը տեղի կունենայ: Չէ՞ որ իշխանափոխութիւն չի կարող կոչւել, եթէ ժամկէտի սահմաններում է հեռանում նախագահը:
-Նոյնիսկ, եթէ մինչեւ ժամկէտի աւարտը չլինի, նախագահի համար մէկ է` ձախողում է: Ես կանխատեսումներով չեմ առաջնորդւում, բայց վստահ եմ, որ այս երեւոյթը մեր ժողովուրդը չի հանդուրժի:
-Կարծում էք բուռն ընդվզում կլինի՞:
-Ժողովրդի դժգոհութիւնը ինչ-որ ձեւով կը դրսեւորւի:
-Արդեօք Դաշնակցութիւնը նախաձեռնելո՞ւ է որեւէ ընդվզում ուղղւած իշխանափոխութեանը` արձանագրութիւնների ստորագրումից յետոյ:
-Արդէն նախաձեռնել ենք եւ տեսնում ենք նաեւ ժողովրդի վերաբերմունքը: Եթէ իշխանութիւնը որեւէ բան է ձեռնարկել եւ մենք դրան հակառակ գործընթաց ենք սկսել, բնականաբար, այն ուղղւած է իշխանութիւնների դէմ: Այն առաջխաղացումը, որ ես ժողովրդի կողմից տեսնում եմ` հրապարակում տեղի ունեցող ստորագրահաւաքը, իսկապէս մեզ էլ է զարմացրել: Ողջ օրւայ ընթացքում հոսքը գրեթէ չի դադարում: Մարդիկ ստորագրում են կամաւոր, ոչ ստիպողաբար:
Դա խօսում է այն մասին, որ ժողովրդի մի մասը, որը տեղեակ է անցուդարձին, վրդովւած է եւ դժգոհ: Եւ բնականաբար, այս ամէնը անհետեւանք չի մնայ:
-Ուզում եմ հասկանալ` ստորագրումից յետոյ այդ վրդովւած զանգւածին Դաշնակցութիւնը կը համախմբի՞ նպատակ ունենալով հասնել իշխանափոխութեան` հաշւի առնելով, որ իշխանութիւնները գնալու են այդ քայլին եւ ստորագրելու են այս արձանագրութիւնը:
-Մեր նպատակը իշխանափոխութիւնը չէ, մեր նպատակն է` թոյլ չտալ, որ այս պայմանագիրը ստորագրւի:Հոկտեմբերի 9-ին մեծ ժողովրդական երթ ենք կազմակերպելու Հանրապետութեան հրապարակից դէպի նախագահի նստավայր եւ յետոյ Ծիծեռնակաբերդ, որտեղ եւ տեղի է ունենալու մեծ հանրահաւաք: Կարծում եմ՝ սա շատ խորհրդանշական է: Ողջ շինծու պատկերը, որ ստեղծւել է այս քննարկումների փուլում, պէտք է փուլ գայ:
-Պարոն Մարգարեան, մենք տեսնում ենք, որ արտաքին քաղաքականութեան դաշտում որեւէ ուղեգծի փոփոխութիւն, որին ուզում է հասնել Դաշնակցութիւնը, դեռեւս չի նկատւում: Ընդհակառակը` նախագահը կարծես վճռական է տրամադրւած` ստորագրել արձանագրութիւնները: Այդ դէպքում ինչի՞ վրայ էք յոյս դրել, որ կարող է յանկարծ նախագահը չստորագրի փաստաթուղթը: Այսինքն՝ որտե՞ղ էք տեսել այդ ուղեգծի փոփոխման հնարաւորութիւնը:
-Չգիտեմ՝ ուղեգիծ ասելով ինչ նկատի ունէք, բայց հայութեան ուղեգծից շեղում կայ: Արդեօ՞ք Սփիւռքի ձայնը նախագահին որեւէ բան կտայ: Յոյս ունեմ, որ կտայ: Ողջ պայքարի նպատակն էլ այն է, որ տայ: Սակայն այնպէս էլ չէ, որ եթէ նա ստորագրի, մենք դրանով կը պարտւենք: Մեր պայքարը շարունակւելու է, որովհետեւ այդ փաստաթուղթը պէտք է վաւերացւի:
-Ուզում եմ հասկանալ` ստորագրումից յետոյ այդ վրդովւած զանգւածին Դաշնակցութիւնը կը համախմբի՞ նպատակ ունենալով հասնել իշխանափոխութեան` հաշւի առնելով, որ իշխանութիւնները գնալու են այդ քայլին եւ ստորագրելու են այս արձանագրութիւնը:
-Մեր նպատակը իշխանափոխութիւնը չէ, մեր նպատակն է` թոյլ չտալ, որ այս պայմանագիրը ստորագրւի:Հոկտեմբերի 9-ին մեծ ժողովրդական երթ ենք կազմակերպելու Հանրապետութեան հրապարակից դէպի նախագահի նստավայր եւ յետոյ Ծիծեռնակաբերդ, որտեղ եւ տեղի է ունենալու մեծ հանրահաւաք: Կարծում եմ՝ սա շատ խորհրդանշական է: Ողջ շինծու պատկերը, որ ստեղծւել է այս քննարկումների փուլում, պէտք է փուլ գայ:
-Պարոն Մարգարեան, մենք տեսնում ենք, որ արտաքին քաղաքականութեան դաշտում որեւէ ուղեգծի փոփոխութիւն, որին ուզում է հասնել Դաշնակցութիւնը, դեռեւս չի նկատւում: Ընդհակառակը` նախագահը կարծես վճռական է տրամադրւած` ստորագրել արձանագրութիւնները: Այդ դէպքում ինչի՞ վրայ էք յոյս դրել, որ կարող է յանկարծ նախագահը չստորագրի փաստաթուղթը: Այսինքն՝ որտե՞ղ էք տեսել այդ ուղեգծի փոփոխման հնարաւորութիւնը:
-Չգիտեմ՝ ուղեգիծ ասելով ինչ նկատի ունէք, բայց հայութեան ուղեգծից շեղում կայ: Արդեօ՞ք Սփիւռքի ձայնը նախագահին որեւէ բան կտայ: Յոյս ունեմ, որ կտայ: Ողջ պայքարի նպատակն էլ այն է, որ տայ: Սակայն այնպէս էլ չէ, որ եթէ նա ստորագրի, մենք դրանով կը պարտւենք: Մեր պայքարը շարունակւելու է, որովհետեւ այդ փաստաթուղթը պէտք է վաւերացւի:
Իսկ վաւերացւելուց յետոյ էլ պէտք է կեանքում իրագործւի: Մեր պայքարը երկար է, եւ ես հաւատում եմ, որ բարձրացող ալիքն, այնքան հիմնաւորւած ու արմատական ալիք է, որ շատ բան իր ճանապարհի վրայից կը մաքրի:
-Ի՞նչ է դա նշանակում:
-Նշանակում է, որ այդ պայմանագիրը կեանք չի ունենայ:
-Չի՞ ստորագրւելու, թէ՞ ստորագրւելուց յետոյ կեանքի չի կոչւելու:
-Կրկնում եմ` ստորագրւելով ամէն բան չի վերջանում, նոր է սկսւում: Դա չի ունենայ իր աւարտը:
-Որովհետեւ ժողովո՞ւրդը ոտքի կը կանգնի, թէ՞ պարզապէս իշխանութիւնները յետ կքաշւեն:
-Երկուսը միաժամանակ կլինի: Ժողովուրդը ոտքի կը կանգնի, իսկ նրանք կպարտաւորւեն մի կողմ քաշւել:
-Իսկ հնարաւոր չէ՞, որ մինչեւ արտգործնախարարների կամ նախագահների կողմից այդ արձանագրութիւնների ստորագրումը ժողովուրդն ընդվզի:
-Ամէն հարց ունի իր հասունացման շրջանը, ունի նաեւ իրականացման տրամաբանական ժամանակը: Մենք այս քսան օրւայ ընթացքում յանգեցինք մի մեծ եզրակացութեան: Սպասեցինք, որ քննարկում տեղի ունենայ: Քննարկում տեղի չունեցաւ: Սպասեցինք, որ մարդիկ առնւազն բարոյական կեցւածք կը դրսեւորեն, կը կարողանան հաւասարակշռւած ներկայացնել ժողովրդի տրամադրութիւնը: Բայց տեղի է ունենում ճիշտ հակառակը:
-Ի՞նչ է դա նշանակում:
-Նշանակում է, որ այդ պայմանագիրը կեանք չի ունենայ:
-Չի՞ ստորագրւելու, թէ՞ ստորագրւելուց յետոյ կեանքի չի կոչւելու:
-Կրկնում եմ` ստորագրւելով ամէն բան չի վերջանում, նոր է սկսւում: Դա չի ունենայ իր աւարտը:
-Որովհետեւ ժողովո՞ւրդը ոտքի կը կանգնի, թէ՞ պարզապէս իշխանութիւնները յետ կքաշւեն:
-Երկուսը միաժամանակ կլինի: Ժողովուրդը ոտքի կը կանգնի, իսկ նրանք կպարտաւորւեն մի կողմ քաշւել:
-Իսկ հնարաւոր չէ՞, որ մինչեւ արտգործնախարարների կամ նախագահների կողմից այդ արձանագրութիւնների ստորագրումը ժողովուրդն ընդվզի:
-Ամէն հարց ունի իր հասունացման շրջանը, ունի նաեւ իրականացման տրամաբանական ժամանակը: Մենք այս քսան օրւայ ընթացքում յանգեցինք մի մեծ եզրակացութեան: Սպասեցինք, որ քննարկում տեղի ունենայ: Քննարկում տեղի չունեցաւ: Սպասեցինք, որ մարդիկ առնւազն բարոյական կեցւածք կը դրսեւորեն, կը կարողանան հաւասարակշռւած ներկայացնել ժողովրդի տրամադրութիւնը: Բայց տեղի է ունենում ճիշտ հակառակը:
Սրանք բաներ են, որոնք, բնականաբար, հասունացնում են պահը: Ես վստահ եմ, որ իրենք այսօր շատ լաւ գիտեն թէ՜ ժողովրդի, թէ՜ քաղաքական ուժերի եւ մտաւորականութեան տրամադրւածութիւնը: Ուշադրութիւն մի՜ դարձրեք այն ամէնին, ինչ պաշտօնական, թատերականացւած ձեւով ներկայացւում է հեռուստատեսութեամբ: Յամենայնդէպս, յոյս ունեմ, որ նախագահը հոկտեմբերի 10-ին չի ստորագրի պայմանագիրը:
-Յորդորե՞լ էք նախագահին չստորագրել, վերջին հանդիպման ընթացքում:
-Բնականաբար:
-Եւ ի՞նչ, ստորագրելո՞ւ է:
-Ասաց, որ դեռ կտեսնի: Ի դէպ, Սփիւռքում այս հարցը շատ աւելի ցաւագին է ընդունւում: Ցաւագին, որովհետեւ այնտեղ ընդվզումը շատ աւելի մեծ է: Այնտեղ էլ կարելի է թատերականացւած խորհրդակցութիւններ կազմակերպել, բայց դրա հետեւանքը շատ աւելի վատ է լինելու իշխանութեան համար:
-Յորդորե՞լ էք նախագահին չստորագրել, վերջին հանդիպման ընթացքում:
-Բնականաբար:
-Եւ ի՞նչ, ստորագրելո՞ւ է:
-Ասաց, որ դեռ կտեսնի: Ի դէպ, Սփիւռքում այս հարցը շատ աւելի ցաւագին է ընդունւում: Ցաւագին, որովհետեւ այնտեղ ընդվզումը շատ աւելի մեծ է: Այնտեղ էլ կարելի է թատերականացւած խորհրդակցութիւններ կազմակերպել, բայց դրա հետեւանքը շատ աւելի վատ է լինելու իշխանութեան համար:
Քննարկումը որքան իրական լինի, եւ այդ իրականութեանը մենք համարձակութիւն ունենանք բաց աչքերով նայել, գործն աւելի կը հեշտանայ որոշում ընդունելու, իրավիճակը ղեկավարելի պահելու առումով: Չի կարելի փորձել ներկայացումներ կազմակերպել եւ արդիւնքն իբրեւ Սփիւռքի տեսակէտ ներկայացնել: Սփիւռքի գրեթէ բոլոր գաղութներում անցկացւում են հաւաքներ, ցոյցեր, ստորագրահաւաք: Ցուցադրական քննարկումների պարագայում, ես վստահ եմ, պատկեր չի լինելու: Որքան էլ փորձեն շինծու խորհրդակցութիւններ կազմակերպել, վստահ եմ, որ նախագահն այնտեղ հանդիպելու է այլ իրականութեան: Այդ մասն ինձ համար մտահոգիչ չէ, ինձ համար մտահոգիչն այն է, որ մեր նախագահը իրականութեան հետ հաշւի նստի:Արդեօք արդէն յայտնւել է մի հոսքի մէջ, որտեղից վերադարձ չի՞ տեսնում: Ուզում եմ հաւատալ եւ վստահ լինել նաեւ, որ կայ այդ վերադարձի հնարաւորութիւնը: Ինչպէս ամէն սխալի համար մենք պատրաստ ենք գին վճարել, այս սխալի համար եւս կը պարտաւորւենք գին վճարել:
Բայց աւելի լաւ է՝ այդ սխալի համար մենք արտաքին ճակատում գին վճարենք, քան` ներքին: Եթէ սխալի դէմն առնենք ու կանգ առնենք, նախագահը կը վայելի իր ժողովրդի յարգանքը եւ նրան կունենայ իբրեւ իրեն թիկունք, իսկ եթէ փորձի շարունակել ճանապարհը` արտաքին ճակատում կարժանանայ մի քանիսի ժպիտներին, իսկ ներքին ճակատում կը կորցնի այն, ինչ իր իշխանութեան գոյատեւման համար շատ կարեւոր է: Մտահոգութիւնս մեծ է, որովհետեւ այս քայլով նախագահը նաեւ իր կենսագրութիւնն է վտանգում: Սա շատ լուրջ պահ է, եւ ես ուզում եմ, որ նախագահը այս ամէնը գիտակցի եւ ունենայ ՙկանգ առնելու՚ քաջութիւն:
-Կոնկրետ ի՞նչ քայլեր է անելու Դաշնակցութիւնը Ժառանգութեան հետ միասին: Արդէն որոշւե՞լ է քայլերի շրջանակը:
-Դեռ ոչ: Բնականաբար, մեր միջոցառումներին մենք տեղ ենք տալիս բոլոր նրանց, ում նպատակը հայ-թուրքական այս կարգի յարաբերութիւնները կանխելն է: Բոլորին ասպարէզ ենք տալու. այս առումով մենք քաղաքական, կուսակցական հարց չունենք: Այս հարցը մեզ համար ազգային հարց է: Առհասարակ, բոլորի` ազգային ուժերի համախմբումը, կարծում եմ, յոյժ կարեւոր է: Ես ուրախ եմ, որ ՙԺառանգութիւնը՚ նման եզրակացութեան է յանգել եւ ողջունում եմ:
-Այսինքն՝ ՙժառանգութիւնը՚ եւս կմասնակցի ձեր հացադուլին, նստացոյցին բոլոր ակցիաներին:
-Կոնկրետ նստացոյցի առումով` ոչ, բայց զօրակցութիւնն արդէն նկատելի է:
-Ի՞նչ ձեւով:
-Թէ՜ ստորագրահաաքի, թէ՜ վերաբերմունքի եւ թէ՜ կեցւածքի առումներով:
-Իսկ միասնական գործելու կոնկրետ շրջանակ կայ՞:
-Դա առջեւում է:
-Այսպիսի մի տեսակէտ կար, որ ՙԺառանգութիւն՚-Դաշնակցութիւն համագործակցութիւնը (նաեւ մամուլում է այդպէս հնչեցվել) իշխանութիւնների կողմից առաջնորդւած, գծւած մի ծրագիր է:
-Դա սուտ է: Մեծ սուտ: Ցաւօք, նման ստերի տարածումը մեր կեանքում շատ մեծ նախադէպեր ունի, որոնք այլ նպատակներ են հետապնդում: Երկար ժամանակ մեր քաղաքական դաշտը բեւեռացած էր, եւ այդ բեւեռները, ցաւօք սրտի, թշնամաբար են վերաբերւում որեւէ այլ ուժի ասպարէզ գալուն եւ միջոցների մէջ խտրականութիւն չեն դնում վերջինիս ոչնչացնելու համար:
-Կոնկրետ ի՞նչ քայլեր է անելու Դաշնակցութիւնը Ժառանգութեան հետ միասին: Արդէն որոշւե՞լ է քայլերի շրջանակը:
-Դեռ ոչ: Բնականաբար, մեր միջոցառումներին մենք տեղ ենք տալիս բոլոր նրանց, ում նպատակը հայ-թուրքական այս կարգի յարաբերութիւնները կանխելն է: Բոլորին ասպարէզ ենք տալու. այս առումով մենք քաղաքական, կուսակցական հարց չունենք: Այս հարցը մեզ համար ազգային հարց է: Առհասարակ, բոլորի` ազգային ուժերի համախմբումը, կարծում եմ, յոյժ կարեւոր է: Ես ուրախ եմ, որ ՙԺառանգութիւնը՚ նման եզրակացութեան է յանգել եւ ողջունում եմ:
-Այսինքն՝ ՙժառանգութիւնը՚ եւս կմասնակցի ձեր հացադուլին, նստացոյցին բոլոր ակցիաներին:
-Կոնկրետ նստացոյցի առումով` ոչ, բայց զօրակցութիւնն արդէն նկատելի է:
-Ի՞նչ ձեւով:
-Թէ՜ ստորագրահաաքի, թէ՜ վերաբերմունքի եւ թէ՜ կեցւածքի առումներով:
-Իսկ միասնական գործելու կոնկրետ շրջանակ կայ՞:
-Դա առջեւում է:
-Այսպիսի մի տեսակէտ կար, որ ՙԺառանգութիւն՚-Դաշնակցութիւն համագործակցութիւնը (նաեւ մամուլում է այդպէս հնչեցվել) իշխանութիւնների կողմից առաջնորդւած, գծւած մի ծրագիր է:
-Դա սուտ է: Մեծ սուտ: Ցաւօք, նման ստերի տարածումը մեր կեանքում շատ մեծ նախադէպեր ունի, որոնք այլ նպատակներ են հետապնդում: Երկար ժամանակ մեր քաղաքական դաշտը բեւեռացած էր, եւ այդ բեւեռները, ցաւօք սրտի, թշնամաբար են վերաբերւում որեւէ այլ ուժի ասպարէզ գալուն եւ միջոցների մէջ խտրականութիւն չեն դնում վերջինիս ոչնչացնելու համար:
Դիմում են ամենաանբարոյական քայլերի, միայն թէ քաղաքական դաշտը մնայ բեւեռացւած: Այդ բեւեռացւած մթնոլորտի մէջ առկայ է հակաժողովրդական գործելակերպին դիմելու սովորութիւն: Մենք դրան դէմ ենք կանգնելու: Մենք մեր ուղին ենք բացելու, եւ այդ ուղին միայն մեր կուսակցութեան ուղին չէ: Բոլոր այն ինքնուրոյն կուսակցութիւններինն է, որոնք չեն ուզում այս բեւեռներին կուլ գնալ եւ ուզում են Հայաստանի, հայ ժողովրդի համար ճիշտ ապագայ ստեղծել: Ես հաւատում եմ, որ մեր քաղաքական ուժերը պէտք է ազատագրւեն այս երկու բեւեռին ծառայելու պարտադրանքից:
Պէտք է ստեղծւեն ինքնուրոյն քաղաքական ուժեր, որոնք իրենց ներդրումով, իրենց հրապարակային գործունեութեամբ կը հարստացնեն մեր քաղաքական դաշտը եւ մեր ժողովրդին էլ կազատեն այս երկբեւեռ վիճակից:
-Լեւոն Տէր-Պետրոսեանը վերջին հանրահաւաքում ասաց, որ մինչեւ միւս քաղաքական ուժերի ակտիւացումը հանրահաւաքներ չեն լինելու: Ձեր կարծիքով՝ ինչո՞վ է պայմանաւորւած այս պահին ՀԱԿ-ի հանրահաւաքների դադարեցումը:
-Ես հաւատացած եմ, որ Լեւոն Տէր-Պետրոսեանը դէմ չէ այս յարաբերութիւններին: Այն, ինչ անում է Սերժ Սարգսեանը, ուրախացնում է Հայաստանի առաջին նախագահին: Հանրահաւաքների դադարեցումը պատրւակ է իրենց կեցւածքը արդարացնելու համար:
-Լեւոն Տէր-Պետրոսեանը վերջին հանրահաւաքում ասաց, որ մինչեւ միւս քաղաքական ուժերի ակտիւացումը հանրահաւաքներ չեն լինելու: Ձեր կարծիքով՝ ինչո՞վ է պայմանաւորւած այս պահին ՀԱԿ-ի հանրահաւաքների դադարեցումը:
-Ես հաւատացած եմ, որ Լեւոն Տէր-Պետրոսեանը դէմ չէ այս յարաբերութիւններին: Այն, ինչ անում է Սերժ Սարգսեանը, ուրախացնում է Հայաստանի առաջին նախագահին: Հանրահաւաքների դադարեցումը պատրւակ է իրենց կեցւածքը արդարացնելու համար:
Ապա թէ ոչ` կար մի ընթացք, որ ուղղակի կամ անուղղակի, անմիջական կամ հեռակայ կարգով իշխանութեան մէկ ծրագրի դէմ էր ուղղւած: Նրանք կարող էին հանգիստ ակտիւութիւն ունենալ, եւ առանց համաձայնութեան գալու՝ կարող էինք մէկս միւսին հզօրացնել: Նրանք ասպարէզից դուրս եկան, որպէսզի չխանգարեն իշխանութեանը: Ես դրանում հաւատացած եմ: Եւ հէնց դրա համար եմ ասում, որ այդ բեւեռները մեր ժողովրդին լաւ բան չեն բերի: Այդ բեւեռներից պէտք է ձերբազատւել: Պէտք է ստեղծել սեփական ուղի, սեփական ընթացք եւ այս ժողովրդին տանել իսկապէս ամբողջական ազատագրման` տնտեսական, քաղաքական եւ ազգային հարցերում:
-Իսկ այն պահին, երբ Դաշնակցութիւնը դնի նախագահի հրաժարականի պահանջը, այդ դէպքում հնարաւոր համարո՞ւմ էք ՀԱԿ-ի հետ համագործակցութեան հնարաւորութիւնը:
-Հրաժարական պահանջելու այն ճնշումը, որ այսօր գոյութիւն ունի, իմ մէջ ծիծաղ է առաջ բերում: Ասենք՝ պահանջեցինք, ի՞նչ է լինելու: Նախագահը հրաժարական կտայ՞: Ունե՞նք մենք այդ ուժը` հրաժարական պարտադրելու: Իրենք ունե՞ն այդ ուժը: Դէ, թող պարտադրէին այսքան ժամանակ:
-Ասում են` միացէք, որ կարողանանք:
- Իսկ ես ասում եմ՝ ընտրութիւնները եոթ սարի հետեւում չեն: Եկէք աշխատենք, որ առանց ցնցումների ազատւենք այս վիճակից: Մեր ընթացքը նաեւ ազատագրում է նշանակում այս երկբեւեռ վիճակից: Սրանով մենք պէտք է կարողանանք ապահովել յաջորդ ընտրութիւններում մեր իրական յաջողութիւնը:
-Իսկ այն պահին, երբ Դաշնակցութիւնը դնի նախագահի հրաժարականի պահանջը, այդ դէպքում հնարաւոր համարո՞ւմ էք ՀԱԿ-ի հետ համագործակցութեան հնարաւորութիւնը:
-Հրաժարական պահանջելու այն ճնշումը, որ այսօր գոյութիւն ունի, իմ մէջ ծիծաղ է առաջ բերում: Ասենք՝ պահանջեցինք, ի՞նչ է լինելու: Նախագահը հրաժարական կտայ՞: Ունե՞նք մենք այդ ուժը` հրաժարական պարտադրելու: Իրենք ունե՞ն այդ ուժը: Դէ, թող պարտադրէին այսքան ժամանակ:
-Ասում են` միացէք, որ կարողանանք:
- Իսկ ես ասում եմ՝ ընտրութիւնները եոթ սարի հետեւում չեն: Եկէք աշխատենք, որ առանց ցնցումների ազատւենք այս վիճակից: Մեր ընթացքը նաեւ ազատագրում է նշանակում այս երկբեւեռ վիճակից: Սրանով մենք պէտք է կարողանանք ապահովել յաջորդ ընտրութիւններում մեր իրական յաջողութիւնը:
Իշխանութեան դաշտում մենք իշխանութեանը կցւած ուժ չենք եղել երբէք, մենք կարողացել ենք պահել մեր ինքնուրոյն դէմքը: Ընդդիմութեան մէջ էլ կը շարունակենք պահել մեր ինքնուրոյն դէմքը:
Posts
0 Պատգամ:
Post a Comment