ՏՐԱՄԱԳԻԾ

«ՋԱՒԱԽՔ» ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ՇԱՐԺՄԱՆ ՀԱՄԱԺՈՂՈՎԻ ՅԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆԸ

Սամցխէ-Ջաւախք-Ծալկա տարածաշրջանում համախումբ բնակւող հայութեան առջև այսօր ծառացած են մի շարք քաղաքական, լեզւական, կրթայ-մշակութային, կրօնական և սոցիալ-տնտեսական հիմնախնդիրներ, որոնց գերակշիռ մասը կենտրոնական իշխանութիւնների խտրական քաղաքականութեան արդիւնք են:

Խնդիրներից առաւել կարևոր ենք համարում հետևեալները.
1.– Հայերի համախումբ բնակութեան տարածաշրջանների տեղական ինքնակառավարման մարմինները փաստացի զրկւած են օրէնքով իրենց վերապահւած լիազօրութիւնների իրականացումից. նրանց գործունէութիւնը, ինչպէս նաև հայութեան հանրային-քաղաքական կեանքն ընդհանրապէս, կառավարւում և ուղղորդւում է ուժային կառոյցների կողմից:

2.– Վրաստանի իշխանութիւնները օրէնսդրական և այլ միջոցներով պարտադրում են տարածաշրջանի հայութեանը հանրային գործունէութեան բոլոր ոլորտներում (ինքնակառավարման մարմիններ, գործավարութիւն, վարչարարութիւն, կրթական համակարգ և այլն) օգտագործել բացառապէս վրացերէնը։

3– .Վարչական և այլ մարմիններում, կրթայ-մշակութային հաստատութիւններում աշխատանքի ընդունւելը փոխկապակցւած է վրացերէնի իմացութեանը, որին ջաւախքահայութեան մեծամասնութիւնը օբյէկտիւ պատճառներով լաւ չի տիրապետում: Այդ չիմացութիւնը և դրանից բխող աշխատանքից հեռացնելու սպառնալիքը իշխանութիւնների կողմից օգտագործւում է որպէս ջաւախքահայութեան ճնշման լրացուցիչ լծակ:

4.– Հայ Առաքելական Եկեղեցին Վրաստանում չունի իրաւական կարգավիճակ, իշխանութիւնները չեն վերադարձնում խորհրդային իշխանութեան տարիներին բռնագրաււած հայկական տաճարները:

5.– Երկրի օրէնսդրութեամբ արգելւում է ստեղծել տարածաշրջանային հիմքի վրայ քաղաքական կազմակերպութիւններ, ինչի պատճառով Ախալքալաքում գործող «Վիրք» կուսակցութիւնը չի գրանցւում, ինչը զրկում է հայ բնակչութեան շահերը ներկայացնող այդ ուժին երկրի հասարակական-քաղաքական կեանքին մասնակցելու իրաւունքից:

6.– Ջաւախքահայութեան նկատմամբ կենտրոնական իշխանութիւնների քաղաքականութիւնը վերջին ժամանակներին ընդունել է հայաբնակ շրջաններում հասարակական-քաղաքական ակտիւութեան դրսևորումները արմատախիլ անելու ուղղւածութիւն:

2007 թւականից առ այսօր ուժային կառոյցների ուղղակի և անուղղակի ճնշումների, սպառնալիքների, շինծու քրէական գործեր յարուցելու և հեռակայ դատավարութիւններ անցկացնելու հետևանքով իրենց հայրենիքն են լքել և/կամ քաղաքական գործունէութիւնն են դադարեցրել տասնեակ ջաւախքահայ ակտիւիստներ: Ջաւախքահայութեան խնդիրներին լուծում տալը ուղղակիօրէն բխում է Վրաստանի կողմից մարդու և ազգային փոքրամասնութիւնների պաշտպանութեան ոլորտում ստանձնած միջազգային պարտաւորութիւններից:

Դրանից ելնելով՝ Վրաստանին դաշնակից և գործընկեր պետութիւնները, բազմաթիւ հեղինակաւոր միջազգային կազմակերպութիւններ յորդորում են իշխանութիւններին դադարեցնել հալածանքները, վերադարձնել հայկական տաճարները և գրանցել Հայ Առաքելական Եկեղեցին, վերացնել լեզւի հիմքի վրայ խտրականութիւնը և թոյլ տալ հայերի համախումբ բնակութեան շրջանների կառավարման մարմիններում հայերէնի օգտագործումը, վերացնել ազգային փոքրամասնութիւնների համարժէք քաղաքական ներկայացւածութիւնը խոչընդոտող օրէնսադրական և գործնական արգելքները:

Մենք՝ «Ջաւախք» ժողովրդական շարժման համաժողովի մասնակիցներս, կոչ ենք անում Վրաստանի իշխանութիւններին երկխօսութեան և հանդուրժողականութեան մթնոլորտում ժողովրդավարական սկզբունքների, մարդու և ազգային փոքրամասնութիւնների իրաւունքների պաշտպանութեան նորմերի տառից և ոգուց բխող լուծումներ տալ ջաւախքահայութեանը յուզող խնդիրներին, և մասնաւորապէս`
1.– Դադարեցնել ջաւախքահայ գործիչների նկատմամբ ծայր առած դատական հալածանքները և քաղաքական հետապնդումները, վերականգնել արդարութիւնը՝վերանայելով նրանց նկատմամբ ընդունւած բոլոր ապօրինի դատական վճիռները, ազատ արձակել ջաւախքահայ քաղբանտարկեալ Վահագն Չախալեանին։

2.– Չխոչընդոտել տարածաշրջանի տեղական ինքնակառավարման մարմիններին օրէնքով իրենց վերապահւած լիազօրութիւնների իրականացմանը։

3.– Վերացնել հանրային կեանքի բոլոր ոլորտներում հայերեն լեզւի օգտագործման նկատմամբ դրւած արգելքը: Հայերէնին տալ տարածաշրջանային լեզւի կարգավիճակ։

4.– Արտօնել Ախալքալաքում հայերէն լեզվով ուսուցման հիմքի վրայ հայ-վրացական պետական ԲՈՒՀ-ի հիմնադրումը։

5.– Վրաստանում համապատասխան իրաւական կարգավիճակ տալ Հայ Առաքելական Եկեղեցուն և վերադարձնել խորհրդային տարիներին բռնագրաււած բոլոր հայկական տաճարները: